| نگاهی به نیروگاههای بادی از دیدگاه اقتصادی |
استفاده از توربین های بادی در سراسر دنیا رو به گسترش است. نیاز به تولید انرژی بیشتر ، ملاحظات زیست محیطی ، کمبود منابع زیرزمینی در اغلب کشورها ، از مواردی است که تمایل به استفاده از این فن آوری را افزایش داده است. هم اکنون در بسیاری از کشورهای جهان از جمله دانمارک و آلمان، درصد قابل توجهی از انرژی الکتریسیته از طریق نیروگاههای بادی تامین می شود. برای مثال در دانمارک در حدود 20 درصد مصرف الکتریسیته سالانه از طریق انرژی باد تامین می شود. با این حال سهم نیروگاه های بادی در تولید برق جهان تنها 3% است. در کشور ما نیز از مدت ها قبل قدم هایی در این راه برداشته شده است و هم اینک پروژه هایی در شمال ( منطقه منجیل ) و شرق ( بینالود ـ خراسان ) در دست اجرا است. ساخت توربین ها توسط شرکت های داخلی ـ از جمله شرکت سدید صبا نیرو ـ انجام می شود و مواد اولیه از کشورهای صاحب فن آوری خریداری و وارد می شود. از آنجا که ایران بدلیل مجاورت با دریا و همچنین وجود رشته کوههای البرز و زاگرس ، کشوری بادخیز محسوب می شود، دور از ذهن نیست که در آینده نزدیک استفاده از فن آوری انرژی باد در کشور توسعه یابد، بویژه که در حال حاضر با مسئله آلودگی هوا مواجه هستیم. انرژی باد جزو انرژی های پاکیزه ـ بدون آلودگی ـ است و هزینه بهره برداری از آن در مقایسه با دیگر روشهای تولید الکتریسیته به مراتب کمتر است. بدیهی است مانند هر فن آوری دیگری ، عاری از عیب نیز نیست. در این مقاله دیدگاههای اقتصادی مربوط به کار با انرژی باد و بهره برداری از آن مورد بررسی قرار گرفته است. 1ـ قیمت توربین های بادی چگونه است ؟ نمودار زیر طیف قیمتی توربین های بادی پیشرفته کشور دانمارک را که از فوریه 1998 به شبکه وصل شده اند ، نشان می دهد. همان گونه که مشاهده می شود قیمت بر حسب ظرفیت ژنراتور ، بسیار متغیر است. از دلایل موثر بر این مسئله ، به عنوان مثال می توان به تفاوت ارتفاع برج ها و تنوع موجود در قطر روتورهای ساخته شده برای توربین های بادی ، اشاره کرد. به طوری که یک متر اضافه ارتفاع برای برج توربین می تواند به بهایی معادل 1500 دلار آمریکا تمام شود! یک توربین ویژه که با باد کم و به نسبت قطر روتور بزرگتر کار می کند گران تر باشد. 1ـ1) ـ درجه بندی اقتصادی : همچنان که از توربین 150KW به سمت توربین 600KW حرکت می کنیم، قیمت ها سه برابر و چه بسا چهار برابر می شوند. دلیل این امر آن است که برای هر محدوده یک درجه بندی اقتصادی وجود دارد. با این حال نیروی انسانی مورد نیاز جهت راه اندازی توربین های بزرگ و کوچک در بسیاری از موارد یکسانند. برای راه اندازی مزرعه های بادی در مقایسه با توربین های تکی نیز ممکن است درجه بندی های اقتصادی وجود داشته باشد که البته بسیار محدودتر خواهد بود. 2ـ1) ـ رقابت بر سر قیمت و طیف تولید : رقابت بر سر قیمت در حال حاضر بسیار جدی است و طیف تولید به طور اخص گسترده و پیرامون 1000KW است. اینجاست که ما علاقه مند می شویم توربینی را انتخاب کنیم که برای کار در کلیه شرایط خاص آب و هوایی ، از هر نظر بهینه باشد. توربین های 1000KW ویژه در بازار امروزی : حتی اگر طیف قیمت ها از 6000KW تا 750KW خیلی مشابه باشد، بدیهی است که ما الزاماً خواهان انتخاب یک توربین با ژنراتور حتی الامکان بزرگتر ، نخواهیم بود. یک توربین با ژنراتور بزرگ ، حدوداً 750KW ( و به همان نسبت قطر روتور کوچکتر ) چنانچه در یک منطقه کم باد مستقر شود ، در مقایسه با یک توربین حدود 600KW با قطر روتور بیشتر ، الکتریسیته کمتری تولید می کند. یک توربین پرکار امروزی به طور نمادین ، یک ماشین 1000 کیلو واتی است که برج آن حدود 60 الی 80 متر ارتفاع دارد و قطر روتور حدود 54 متر است . نکته: در حال حاضر میانگین هزینه سرمایه گذاری برای مزرعه های بادی بزرگ و پیشرفته حدود 1000 دلار آمریکا به ازای هر یک کیلووات قدرت الکتریکی نصب شده است. باید توجه داشت که منظور ما تولید انرژی سالانه نیست. برای توربین های تکی یا گروه کوچکی از توربین ها ، قیمت ها به طور معمول تا اندازه ای بالاتر خواهد بود. 2 ـ هزینه نصب توربین های بادی: این هزینه بطور کلی شامل هزینه های ساختمانی ، حمل و ترابری ، نصب، تبدیل و انتقال انرژی برق و هزینه های مربوط به تجهیزات کنترل جانبی است. هر یک از این هزینه ها خود به چند زیر شاخه تقسیم می شود. از جمله: 1ـ2) هزینه های ساختمانی شامل : هزینه احداث فنداسیونها که معمولا از نوع بتنی هستند ، هزینه احداث جاده های دسترسی به سایت ( در صورت نبود جاده دسترسی ) جهت انتقال توربین و پایه مربوط به محل سایت. 2ـ2) هزینه تبدیل شامل تهیه یک واحد ترانسفورماتوری جهت تبدیل جریان ولتاژ پایین ( معمولا 690 ولت ) تولیدی توربین بادی به جریان ولتاژ بالا ( معمولا 10 الی 30 کیلو ولت ) به منظور اتصال به شبکه محلی. 3ـ2) هزینه احداث تجهیزات مخابراتی ( تلفن ) چنانچه کنترل و نظارت از راه دور و راه اندازی مدنظر باشد و نهایتاً هزینه کابل کشی از محل توربین به خط انتقال انرژی محلی ( معمولا KV30ـ10 ) جهت انتقال قدرت. 4ـ2) هزینه خرید و یا اجاره زمین ذکر این نکته بجاست که هر یک از هزینه های مذکور بسته به شرایط و عوامل موجود می تواند متغیر باشد. هزینه احداث جاده و فندانسیون ها به شرایط خاک محل احداث و توپوگرافی منطقه بستگی دارد، ساخت جاده ای که بتواند تحمل عبور یک محموله 30 تنی را داشته و در ضمن اقتصادی نیز باشد نیاز به تحقیق و بررسی های بیشتری دارد. از دیگر عوامل تاثیرگذار در هزینه، میزان دسترسی به نزدیکترین جاده ، هزینه کرایه جرثقیل و مسافت موجود بین نزدیکترین شبکه انتقال قدرت تا محل استقرار توربین ها است. این شبکه باید توانایی انتقال ماکزیمم توان تولیدی توربین ها را داشته باشد، در غیر این صورت باید با صرف هزینه های اضافی تقویت شود. هزینه تامین تسهیلات مخابراتی در قیاس با سایر هزینه ها چشم گیر نیست، اما چون یک امکان انتخابی محسوب می شود، می تواند در کاهش هزینه موثر باشد. هزینه ترابری نیز در صورت دور بودن سایت می تواند در محاسبات اقتصادی لحاظ شود. 3ـ هزینه بهره برداری و نگهداری توربین های بادی : توربین های پیشرفته امروزی به گونه ای طراحی می شوند که در طول 20 سال عمر کاری مطلوبشان به مدت 120000 ساعت کار کنند. تجربه نشان داده که یک توربین تا زمانی که نو محسوب شود خرج نگهداری بسیار کمی خواهد داشت و این میزان به فراخور کهنه شدن دستگاه افزایش می یابد. مطالعات انجام شده بر روی 5 هزار توربین بادی دانمارکی نصب شده در این کشور از سال 1975 ، نشان می دهد که نسل جدید توربین ها به نسبت نسل های قبلی ، هزینه تعمیر و نگهداری کمتری دارند.توربین های مورد مقایسه در این بررسی همه به یک نسبت کار کرده ، تنها تفاوتشان در سال ساخت آنها بوده است. هزینه نگهداری توربین های نسل قدیم ( معمولا 25_250KW) در سال ، به طور میانگین چیزی حدود 3 درصد سرمایه گذاری اولیه توربین است.در حالی که این رقم برای توربین های نسل جدید، که هم بزرگتر هستند و هم نسبت به انواع کوچکتر نیازی به سرویس پیوسته ندارند، چیزی حدود 5/1 الی 2 درصد است. هزینه سرویسهای سالانه متداول یک توربین رقم ثابتی است، اما از آنجا که میزان استهلاک آن با افزایش تولید توان فزونی می یابد، عده ای ترجیح می دهند این رقم را بر حسب کیلو وات ساعت خروجی در محاسباتشان وارد کنند که در این صورت به طور معمول ، رقمی حدود 0.01USD/kwh در نظر گرفته می شود. علاوه بر ابعاد توربین که در تعیین مقیاس نقش مهمی را ایفا می کند، ملاحظات دیگری نیز ( از نظر اقتصادی ) در حالتی که از یک مزرعه بادی بهره برداری می کنیم – نسبت به زمانی که تنها یک توربین مورد استفاده قرار می گیرد ـ می تواند در تعیین مقیاس مد نظر قرار گیرد. این ملاحظات در ارتباط با مسائلی چون بازرسی و سرکشی های بین سال ، پایش و هزینه های مربوط به راهبری سیستم است. بعضی از قطعات به کار رفته در ساختمان توربین، نسبت به سایرین ، بیشتر در معرض استهلاک قرار دارند. این عارضه به طور اخص برای مجموعه گیربکس و پره ها صدق می کند. جهت افزایش عمر کاری یک توربین بادی ، بهره بردار باید در زمانی که توربین به پایان عمر کاری خود نزدیک می شود، با انجام معاینات فنی اساسی (major overhaul ) ، در صورت نیاز به تعویض پره ها اقدام کند. هزینه یک مجموعه نوساز شامل پره ، گیربکس یا ژنراتور ، معمولا رقم بزرگی حدود 15 الی 20 درصد قیمت توربین خواهد بود. عمر کاری 20 سال معیار مناسبی برای سازندگان قطعات توربین است و باید کیفیت تولیدشان به گونه ای باشد که احتمال خرابی آن ها تا 20 سال بسیار کم باشد. علاوه بر مرغوبیت مواد به کار رفته که موجب طول عمر توربین می شود، شرایط محیطی سایت نیز تاثیر به سزایی دارد. اثر اغتشاشات بادی سایت ( turbulence) بر خستگی و فرسودگی پره ها قابل ذکر است، به همین دلیل توربین هایی که در مجاورت دریا نصب شده اند ـ به علت اغتشاش باد کمتر ـ طول عمر بهتری دارند. 4 ـ راندمان توربین های بادی نسبت به سرعت باد : نمودار زیر انرژی تولیدی سالانه یک واحد توربین 600 کیلو وات را نسبت به سرعت باد نشان می دهد. برای مثال برای سرعت باد 75/6 متر بر ثانیه در ارتفاع نصب هاب ( hub ) توربین ، رقمی حدود 5/1 میلیون کیلو وات ساعت انرژی در سال ـ به شرط بادخیزی سایت ـ حاصل می شود. انرژی خروجی سالانه بر حسب مکعب سرعت باد به شدت متغیر است. نمودار 2 به ازای سه مقدار متفاوت ثابت k ( ضریب شکل shape factor ) رسم شده است و ما در توضیحات بعدی بر اساس k=2 بحثمان را ادامه خواهیم داد. 5 ـ ضریب دسترسی (The availability factor ) : معمولا فرض بر آن است که یک توربین بادی در هر لحظه در دسترس و قابل بهره برداری است . اما در عمل توربین های بادی برای این که عملکردشان مطمئن باقی بماند ، هر 6 ماه به یک سرویس و معاینه فنی نیاز دارند. عوامل غیر مترقبه ای چون صاعقه می تواند موجب از کارافتادن یک توربین شود . آمارهای جامع نشان می دهد که بهترین سازندگان توربین متفقاً به فاکتور دسترسی بیش از 98% دست می یابند، به این معنا که دستگاه در 98 درصد زمان ها قابل بهره برداری است و تا زمانی که توربین در حین وزش بادهای شدید بازدید فنی نشده است ، تاثیر منفی بر کل قدرت خروجی کمتر از 2 درصد است. چنین درصد اطمینان بالایی در قیاس با سایر روش های تولید الکتریسیته ، بسیار ممتاز است. لذا در محاسبات اقتصادی ضریب دسترسی ملحوظ نمی شود چرا که تاثیر سایر عوامل ( مثلا تغییرات انرژی باد ) در تخمین هزینه بیشتر است. با این حال در حین خرید یک توربین بادی ، بهتر است سوابق کاری و قابلیت سرویس دهی سازنده مورد مطالعه دقیق قرار گیرد. 6 ـ اقتصاد انرژی باد : همان طور که در صفحات قبل بحث شد ، میزان الکتریسیته سالانه تولیدی ، به طور مشخص بستگی به میزان محتوای باد موجود در سایت دارد. بنابراین برای انرژی باد قیمت واحدی وجود ندارد، اما یک طیف از کمیت ها به سرعت باد بستگی دارد. نمودار زیر که برای یک توربین 600kw نمادین دانمارکی رسم شده است، نشان می دهد چگونه قیمت برق با میزان تولید سالانه تغییر می کند. نتیجه : اگر تولید انرژی سالانه را دوبرابر بالا ببریم، نصف قیمت هر کیلووات ساعت را خواهیم پرداخت. پس اگر برای مثال نرخ واقعی بهره سالانه 6 درصد باشد ، قیمت ها بطور متوسط 5/7 درصد بیشتر از آنچه در نمودار نشان داده شده ، خواهد بود. 7 ـ تحلیل اقتصادی انرژی تولیدی یک توربین مجدداً همان توربین 600kw را در نظر می گیریم و فرض می کنیم استفاده 20 ساله از آن مدنظر باشد : ـ میزان سرمایه گذاری ( شامل هزینه نصب ) : 585000USD ـ هزینه راه اندازی و نگهداری : 6750 USD/Year ـ نرخ بهره واقعی : 5% انرژی سالانه خروجی توربین با استفاده از توزیع رایلی ( Rayleigh ) ( ضریب شکل برابر 2 ) و از طریق برنامه محاسب چگالی قدرت بدست می آید. ملاحظه می شود چنانچه کلاس زبری ( Roughness Class ) بین 1 الی 2 فرض شود ، سرعت باد در ارتقاع هاب ( hub ) 50 متر تا حدود 28 الی 35 درصد بالاتر از ارتفاع هاب ده متر ( ارتفاع معمول جهت انجام مطالعات هواشناسی ) خواهد بود. برای درک این موضوع اگر به محور افقی رسم شده زیر محور افقی اصلی در نمودار (4 ) توجه کنیم مشاهده خواهد شد که چگونه سرعت باد در ارتفاع ده متر و کلاس زبری 1 ، معادل خواهد بود با 8m/s در ارتفاع هاب 50 متر. 1ـ7 ) موارد کلیدی در تحلیل هزینه انرژی باد : از آنجا که بررسی کلیه موارد موثر در تحلیل هزینه انرژی باد از حوصله این بحث خارج است، تنها موارد کلیدی خلاصه وار اشاره می شود : 1ـ1ـ7 ) هزینه های تولید انرژی از باد شامل موارد زیر است : 1) استهلاک اقتصادی سرمایه گذاری 2) بهره سرمایه به کار گرفته شده 3) هزینه بهره برداری و نگهداری 2ـ 1ـ7) قیمت و هزینه دو مقوله کاملا متفاوت هستند که نباید یکسان انگاشته شوند. 3ـ1ـ7) قیمت توربین از تقسیم عایدی فعالیت (Turn over ) سازنده توربین بر حجم تولید ، بدست نمی آید. 4ـ1ـ7) تولید و هزینه با قیمت بستگی مستقیم دارند ولی رابطه معکوس برقرار نمی کنند. 5ـ1ـ7) طیف تغییرات هزینه های نصب : هزینه تولید انرژی ، به این دلیل که هزینه نصب بالاست ، لزوماً بالا نخواهد بود.عکس قضیه به این ترتیب تعریف می شود که ما زمانی مایل هستیم هزینه بالای نصب را متحمل شویم ، که منابع باد خوبی ( و در نتیجه قیمت تولید پایینی ) در یک منطقه دور افتاده در دسترس داشته باشیم. نتیجه : استفاده از میانگین هزینه های نصب ، تا زمانی که مناطقی با زبری ، شرایط باد و قیمت برق تحویلی یکسان به شبکه ( بر حسب واحد کیلو وات ساعت ) و یا مسافت یکسان تا شبکه مدنظر نباشد ، بیهوده است. 6ـ1ـ7) اطلاعات آماری یک منطقه نمی تواند مبنای محاسبات هزینه برای منطقه دیگر باشد. قیمت استفاده از انرژی باد در آلمان بالا است. در صورتی که در انگلستان به دلیل هزینه پایین برق ، قیمت انرژی باد نیز کم است، البته در این کشور توربین های بادی نصب شده بسیار کمی را خواهیم دید ، چرا که سایت های با محتوای باد زیاد نادر هستند و ما قادر نخواهیم بود سایتی را که مقرون به صرفه باشد پیدا کنیم. 7ـ1ـ7) قیمت به ازای واحد قدرت نامی بر حسب KW ، مشخصه نامناسبی برای سرمایه گذاری روی انرژی باد است، قیمت به ازای واحد متر مربع منطقه تحت پوشش روتور ، مشخصه مناسب تری را به دست می دهد : از آنجا که این مورد مهمترین عامل درتحلیل هزینه انرژی باد است ، برای درک بهتر موضوع مثال زیر را ارائه می دهیم : انرژی تولیدی سالانه دو توربین . که هر دو متعلق به یک سازنده هستند را مورد مقایسه قرار می دهیم : محاسبات نشان می دهد که تولید انرژی سالانه توربین دوم دقیقا 2/45% بزرگتر از اولی است. حال اگر فرض کنیم قیمت توربین دوم 33% بالاتر از اولی باشد، به نتایج متفاوت تری خواهیم رسید : 1) قیمت به ازای یک کیلو وات قدرت نامی 21% افزایش می یابد. 2) قیمت به ازای یک متر مربع از منطقه تحت پوشش روتور 4/8 % کاهش می یابد . 3) قیمت به ازای یک کیلو وات ساعت انرژی 4/8 % کاهش می یابد. توربین های بادی امروزی بیشتر با سیستم کنترل زاویه پرده ساخته می شوند تا سیستم کنترل استال ( Stall Control ) . این بدان معناست که تغییر سایر ژنراتور در ارتباط با سایز روتور ، می تواند با آزادی بیشتری صورت بگیرد. عموما ، تمایل به استفاده از روتور با منطقه تحت پوشش بزرگتر به ازای یک سایز مشخص ژنراتور ، وجود دارد. در نتیجه وقتی قیمت به ازای یک کیلو وات قدرت نصب شده را برای توربین های قدیمی با توربین های جدید مقایسه می کنیم ـ تا هزینه ها را بر آورد کنیم ـ رقم حاصل کاملا اغراق آمیز خواهد بود. پس معیار مناسب جهت سنجش قیمت ، بهای واحد مترمربع منطقه تحت پوشش روتور و نه قیمت به ازای یک کیلو وات قدرت ( نامی ) نصب شده است. 8ـ1ـ7) ضریب ظرفیت ( Capacity Factor ) : این ضریب برای یک فرآیند تولید انرژی سالانه بخش بر بیشینه تولید انرژی نظری ( تئوریکال ) در شرایطی که ژنراتور در طول سال با قدرت نامی کار کرده باشد. در تحلیل نهایی آنچه به شمار می آید ، قیمت به ازای هر کیلو وات ساعت انرژی تولیدی است و نه ضریب توانایی. 8) اقتصاد انرژی باد در مناطق فرا ساحلی : 1ـ8) تازه ترین گزارش های دانمارک در مورد انرژی باد در مناطق فراساحلی ( انرژی باد ساحلی ) : در سال 1997 کمپانیهای دانمارکی فعال در زمینه قدرت و آژانس انرژی دانمارک ، طرحهایی را برای سرمایه گذاری کلان روی انرژی باد در مناطق فراساحلی این کشور نهایی کردند. این طرحها شامل نصب و احداث 4100 مگاوات نیروگاه بادی در مناطق فراساحلی تا سال 2030 هستند. یعنی 50 درصد از مصرف برق دانمارک 31Twh/year. توسط باد ساحل تامین خواهد شد. دلیل اصلی اقتصادی شدن پروژه های انرژی باد ساحلی این است که هزینه فونداسیون ها بطور چشمگیری کاهش پیدا کرده است. کل سرمایه مورد نیاز جهت نصب یک مگاوات نیروگاه بادی ـ ساحلی در دانمارک، به طور تقریبی حدود 7/1 میلیون دلار آمریکا(معادل 12 میلیون DKK یا 4 میلیون DEM است.) (با در نظر گرفتن هزینه اتصال به شبکه و مانند آن ) . از آنجا که اساسا باد بیشتری در دریا نسبت به خشکی وجود دارد ، ما به میانگین هزینه برقی حدود ……….. ( معادل ………… ) دست می یابیم. ( اگر نرخ استهلاک واقعی 5% و عمر طراحی شده پروژه 20سال باشد ، در هزینه بهره برداری و نگهداری خواهیم داشت :………………………………… ) به دلیل اغتشاشات کمتر ، توربین ها در دریا می توانند عمر فنی طولانی تری داشته باشند . اگر طول عمر پروژه را به جای 20 ، مثلا 25 سال فرض کنیم ، این عامل موجب کاهش 9 درصدی در هزینه ها می شود. ( در حدود …………. ) . میزان تاثیر پذیری هزینه از طول عمر پروژه در نمودار نمایش داده شده است . به نظر می رسد شرکت های برق دانمارک با نگاهی به طول عمر پروژه 50 سال سعی کنند پروژه هایشان را بهینه کنند. این مسئله از آنجا نتیجه می شود که سازندگان فونداسیون ها ، برج ها ، محفظه ناسل و شفت اصلی توربین طرحهایشان را برای استفاده در طول عمر 50 سال ارائه می دهند. اگر عمر توربین را 50 سال در نظر بگیریم و یک بازدید فنی ( بازسازی فنی ) پس از 25 سال با هزینه ای حدود 25 درصد از سرمایه گذاری اصلی ( این مقدار صرفاً یک مثال عددی است ) به آن اضافه کنیم ، هزینه الکتریسته ………. بدست می آید که مشابه میانگین اماکن فراساحلی در دانمارک است. 2ـ8) طیف مشاغل در صنعت باد 1ـ2ـ8) 30000 شغل در سرتاسر جهان در 1995 : صنعت باد در سال 1995 حدود 30000 نفر را در سرتاسر جهان به کار گرفت . این آمار بر اساس مطالعات موسسه صنعت باد دانمارک است که در سال 95 منتشر گردید. مطالعه شامل مشاغل مستقیم و غیر مستقیم بوده است . منظور از مشاغل غیر مستقیم ، افرادی هستند که قطعات ساخته شده برای توربین بادی را به کار گرفته اند و نیز کسانی که در سرتاسر جهان در زمینه نصب توربین های بادی فعال بوده اند. 2ـ2ـ8) 9000 شغل در دانمارک : صنعت باد در دانمارک حدود 8500 نفر را در سال 95 به کار گرفت. شاید جالب باشد که بدانیم این افراد چطور در بین مشاغل مختلف تقسیم شده بودند : در حقیقت تولید توربین بادی 50 درصد مشاغل آزاد ایجاد می کند، بویژه که سازندگان دانمارکی بسیاری از قطعات را مانند گیربکس ، ژنراتور ، هاب و مانند آن را از طریق قطار ، هواپیما و امثال آن دریافت می کنند. افزون بر این ، تعدادی از مشاغل نیز هنگام اجرا و نصب توربین های بادی در مناطق برون مرزی شکل می گیرد. 9) نتیجه گیری : باد یک انرژی پاکیزه و رایگان است که استفاده از آن چه از لحاظ اقتصادی و چه زیست محیطی مقرون به صرفه است. همان گونه که در این مقاله اشاره شد، کشور دانمارک با استفاده از کلیه امکانات موجود در حال بهره برداری روز افزون از انرژی باد است و طبق آخرین گزارش قصد دارد تا سال 2030 میزان تولید انرژی نیروگاههای بادی خود را به صد در صد برسانند . چنین روندی در اکثر کشورهای پیشرفته امروزی مشاهده می شود و خوشبختانه در کشور ما نیز اندک زمانی است که مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به منابع باد غنی و نیز مناطق بادخیز و مستعد همچون کوه ، دشت و دریا در کشورمان شایسته است مسئولین امر با برنامه ریزیهای مناسب زمینه را برای استفاده هر چه بیشتر از این منابع خدادادی فراهم کنند. |
